Tijdens de avonden in de hangmat, uitgeput, soms te moe om in slaap te vallen, denk ik aan de tijd. Er is geen tijdsbesef meer. Geen verleden of toekomst. Mijn leven speelt zich af onder beulswerk en binnen de wanden van deze barak, tussen mannen die ik ken, maar mij vreemd zijn, tussen het vuil en de angst, de argwaan en het geweld. De dood steeds dicht in mijn buurt. Er zijn geen dagen en uren meer, alleen nog de ononderbroken stroom van de noodzaak tot overleven. Het verleden is in mist gehuld en aan een toekomst durf ik niet te denken, hoewel ik regelmatig door irreële fantasieën wordt bezocht.
Krishnamurti was de eerste dagen op dit kamp nog bijna zichtbaar in de omgeving, maar vervaagde al spoedig tot een onwerkelijke herinnering. Nicholas Weller? Een figuur uit een wazig verleden. Marge Autenrieths, naakt, een opflakkerend beeld wanneer ik geile verhalen van barak-kameraden moet aanhoren, Jantje…
De populatie in de barak neemt af en weer toe met nieuwe gevangenen. Lijven worden vervangen door andere lijven, onderling uitwisselbaar. Ze zijn op den duur allemaal hetzelfde. Mannen belanden in de ziekenboeg, worden soms zelfs afgevoerd naar ziekenhuizen, beweert men. Maar sommigen eindigen ook in een graf. Kameraden vertellen hoe ze in het bos kuilen moesten delven. Waar anders zouden die voor bestemd zijn dan de doden? Als een barakbewoner geveld is door ziekte of uitputting, worden we geconfronteerd met het vaste motto van de bewaking, met zichtbaar plezier uitgesproken door de Mokumer: ‘Zieken bestaan niet, alleen levenden en dooien.’
Nadat ze zijn afgevoerd wordt er vaak niets meer van vernomen.